Προϋποθέσεις σωστής δειγματοληψίας

Προϋποθέσεις σωστής δειγματοληψίας

Για τη σωστή και αξιόπιστη εξέταση του σπέρματός μου είναι σημαντικό να προσέξω:

  • To ιστορικό, ένας υψηλός πυρετός, μια επέμβαση στη γεννητική περιοχή ή μια φαρμακευτική θεραπεία μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά.
  • Την αποχή, λανθασμένα πιστεύεται πως όσο μεγαλύτερη είναι η αποχή, τόσο καλύτερο είναι το σπέρμα. Ωστόσο, το χρονικό διάστημα μεταξύ 2 και 4 ημερών αποτελεί την ιδανική διάρκεια αποχής από εκσπερμάτιση που πρέπει να έχει ο εξεταζόμενος.
  • Τον τρόπο συλλογής του δείγματός,  χρειάζεται μία και μόνο πλήρης εκσπερμάτιση με προκλητό τρόπο σε αποστειρωμένο ουροδοχείο. Αν είναι απαραίτητο προβλέπεται και η χρήση ειδικού προφυλακτικού.
  • Η πλήρης συλλογής του δείγματός, είναι απαραίτητη για τη σωστή διενέργεια της εξέτασης.
  • Τον τρόπο μεταφοράς του δείγματός. Το δείγμα πρέπει να προσκομιστεί εντός 30-45 λεπτών και να διατηρηθεί ζεστό, κοντά σε θερμοκρασία 37ο.

Πιο Αναλυτικά

Η σωστή και αξιόπιστη εξέταση του σπέρματος προϋποθέτει την τήρηση όλων των απαραίτητων συνθηκών που πρέπει να ισχύουν μέχρι τη διενέργεια του σπερματοδιαγράμματος.

Ιστορικό

Η σπερματογένεση είναι μια διαδικασία που διαρκεί περίπου 10-12 εβδομάδες. Αυτό πρακτικά σημαίνει, πως η εικόνα του σπέρματος είναι επηρεασμένη από τις συνθήκες που επικρατούν κατά την παραγωγή του, δηλαδή σε βάθος χρόνου 2-3 μηνών. Σε περίπτωση που σημειωθεί υψηλός πυρετός (>38°C), συνίσταται η εξέταση να πραγματοποιηθεί 10-12 εβδομάδες μετά το συμβάν, καθώς η υψηλή θερμοκρασία επιδρά αρνητικά στην παραγωγή του σπέρματος. Σε περίπτωση επέμβασης στη γεννητική περιοχή, ίσως είναι απαραίτητο να περάσει το χρονικό διάστημα των 6 μηνών ή και μεγαλύτερο προκειμένου να διαπιστωθεί με ασφάλεια η ανάκαμψη της σπερματογένεσης, ανάλογα πάντα με το είδος της επέμβασης και την καθοδήγηση του κλινικού ιατρού. Αν ο στόχος είναι η παρακολούθηση της ποιότητας του σπέρματος μετά από κάποια φαρμακευτική θεραπεία υπογονιμότητας, συνίσταται η εξέταση περίπου 3 μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας ώστε να διαπιστωθεί πιθανή βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να καταγράφονται προσεκτικά πριν την εξέταση όλα εκείνα τα περιστατικά που επηρεάζουν ενδεχομένως τη σπερματογένεση και να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.

Αποχή

Η διάρκεια αποχής από εκσπερμάτιση, επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα του σπέρματος και για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να τηρείται το σωστό χρονικό διάστημα που θα δώσει τα πιο αξιόπιστα επίπεδα των σπερματολογικών παραμέτρων. Σύμφωνα με τις υποδείξεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) η αποχή πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 48 ώρες αλλά να μην υπερβαίνει τις 7 ημέρες. Το χρονικό διάστημα μεταξύ 2 και 4 ημερών αποτελεί την ιδανική διάρκεια αποχής από εκσπερμάτιση που πρέπει να διατηρήσει ένας άνδρας, όχι μόνο για τη διενέργεια σπερματοδιαγράμματος, αλλά και για την καλύτερη ανανέωση του σπέρματός του σε καθημερινή βάση.
Υπάρχει η λανθασμένη πεποίθηση πως όσο μεγαλύτερη είναι η αποχή, τόσο καλύτερο είναι το σπέρμα. Στην πραγματικότητα, μια παρατεταμένη αποχή έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση του όγκου και του αριθμού των σπερματοζωαρίων, αλλά την μείωση της κινητικότητας και ζωτικότητάς τους με αποτέλεσμα τη συσσώρευση ακίνητων σπερματοζωαρίων. Αντίστοιχα, διάρκεια αποχής μικρότερη από 2 ημέρες οδηγεί σε καλύτερα ποσοστά κίνησης αλλά μειωμένο όγκο και αριθμό σπερματοζωαρίων.

Η τήρηση της συνιστώμενης αποχής επομένως είναι σημαντική για την ακριβέστερη καταγραφή των σπερματολογικών παραμέτρων. Υπό περιπτώσεις ωστόσο, και ύστερα από σχετική υπόδειξη του κλινικού ιατρού ή του εργαστηριακού επιστήμονα, ενδέχεται να συνίσταται η εξέταση του σπέρματος και με μεγαλύτερη διάρκεια αποχής.

Τρόπος συλλογής δείγματος

Η πραγματοποίηση της εξέτασης σπέρματος απαιτεί τη συλλογή δείγματος σπέρματος με μία και μόνο πλήρη εκσπερμάτιση με προκλητό τρόπο εντός αποστειρωμένο  δοχείου. Το δοχείο συλλογής (ουροδοχείο) πρέπει να είναι αποστειρωμένο, μιας χρήσης, ελεγμένης σύστασης για απουσία σπερματοτοξικότητας, κατά προτίμηση από πολυπροπυλένιο και όχι από πολυστυρένιο ή γυαλί.
Αν ο εξεταζόμενος αδυνατεί να συλλέξει το δείγμα με προκλητό τρόπο, επιτρέπεται η χρήση ειδικού προφυλακτικού, απαλλαγμένου από σπερματοκτόνες ουσίες, το οποίο παρέχεται από το εργαστήριο ύστερα από συνεννόηση. Η χρήση κοινού προφυλακτικού δεν είναι αποδεκτή καθώς περιέχουν σπερματοκτόνες ουσίες. Η διακεκομμένη επαφή επίσης δεν συνίσταται διότι οδηγεί σε απώλεια σταγόνων, κυρίως των αρχικών.

Σε περίπτωση που η εξέταση σπέρματος συνδυαστεί με καλλιέργεια για έλεγχο παρουσίας μικροβίων, ο εξεταζόμενος πρέπει να ουρήσει πριν την εκσπερμάτιση και να πλύνει τα χέρια και το πέος του προσεκτικά με άφθονο νερό ώστε να μην υπάρχουν υπολείμματα σαπουνιού.

Πληρότητα συλλογής

Η εκσπερμάτιση πραγματοποιείται σε διαδοχικά κλάσματα τα οποία έχουν διαφορετική σύσταση και ιδιότητες. Το πρώτο κλάσμα περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος των σπερματοζωαρίων καθώς και τα ένζυμα για τη ρευστοποίηση του δείγματος. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως μια απώλεια των πρώτων σταγόνων κατά την εκσπερμάτιση μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα τη μη ρευστοποίηση του δείγματος καθώς και τη μειωμένη συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων. Αντίστοιχα, αν χαθούν σταγόνες από το τελικό κλάσμα , τότε ο αριθμός των σπερματοζωαρίων θα εμφανίζεται ψευδώς αυξημένος. Ένα δείγμα που έχει συλλεχθεί με απώλεια σταγόνων πιθανότατα να οδηγήσει σε αλλοιωμένα αποτελέσματα και στη συνέχεια σε λανθασμένη διάγνωση, και για το λόγο αυτό είναι καλό να απορρίπτεται και να επαναλαμβάνεται η λήψη ύστερα από την ανανέωση της αποχής.
Είναι λοιπόν σημαντική η πληρότητα της συλλογής ώστε η εξέταση να αποδώσει την πραγματική εικόνα του σπέρματος.

Μεταφορά

Σε περίπτωση που η συλλογή του δείγματος δεν πραγματοποιηθεί εντός του εργαστηρίου, η μεταφορά του θα πρέπει να γίνει κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες που θα εξασφαλίσουν και την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων. Το ουροδοχείο πρέπει να προστατευθεί από ακραίες θερμοκρασίες ώστε το δείγμα να διατηρηθεί κοντά στη θερμοκρασία των 37°C. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μπει σε ψυγείο, καθώς κάτι τέτοιο θα επηρέαζε σημαντικά την κινητικότητα και ζωτικότητα των σπερματοζωαρίων. Επιπλέον, δεδομένου ότι η εξέταση του σπέρματος πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός της πρώτης ώρας από τη συλλογή, το δείγμα είναι απαραίτητο να προσκομιστεί εγκαίρως εντός 30-45 min το αργότερο.

Βρείτε άμεσα αυτό που αναζητάτε